Blaasgruis bij de hond en de kat is ondertussen vrij bekend, echter bij het konijn is dit probleem voor de meeste eigenaren minder bekend. Bij konijnen kan blaasgruis voorkomen zonder dat ze daar enige last van hebben. Er zijn zelfs altijd wel wat kristallen in de urine terug te vinden. Blaasgruis wordt bij konijnen wel een probleem op het moment dat het om zeer grote hoeveelheden gaat. De blaas wordt dan voor een groot deel met dit “zand” gevuld en de blaaswand kan hierdoor gaan irriteren en ontsteken. Ook kan het gruis gaan samenklonteren en op die manier kunnen blaasstenen worden gevormd.
Hoe ontstaan blaasgruis en blaasstenen?
Overmatig calcium wordt voornamelijk via de urine uitgescheiden. De hoeveelheid calcium in het bloed van konijnen wordt niet zoals bij andere dieren binnen nauwe grenzen gehouden. De hoogte van de calciumspiegel in het bloed is met name afhankelijk van de hoeveelheid calcium in de voeding. Het overschot aan calcium dat het lichaam niet nodig heeft wordt via de nieren, die het bloed filteren, in de urine uitgescheiden. Dus hoe meer calcium een konijn binnenkrijgt, hoe hoger de bloedspiegel, en hoe meer calcium er via de nieren in de urine en dus in de blaas terechtkomt. Het calcium vormt onder invloed van de zuurgraad van de urine kristallen (calcium-carbonaat- of calcium-oxalaat kristallen) die zorgen voor het soms troebele, crèmekleurige uiterlijk van de urine. Hoe meer calcium in de urine, hoe dikker en troebeler de urine. Bij overmatige aanvoer van calcium via de voeding kan er uiteindelijk een grote hoeveelheid blaasgruis (of blaaszand) ontstaan. Wanneer de kristallen samenklonteren ontstaan er steentjes. Door gruis en steentjes kan de blaaswand geïrriteerd en ontstoken raken en krijg je een blaasontsteking. Blaasontsteking- of infectie kan zelf ook weer bijdragen aan de vorming van het blaaszand. Wanneer een steentje in de plasbuis terecht komt kan er een verstopping ontstaan. Blaasgruis wordt vaker gezien bij konijnen die overgewicht hebben, of die een dieet krijgen dat veel calcium bevat. Teveel biks, of veel klaver of afalfahooi in het dieet kunnen zorgen voor een te hoog calcium. Wanneer een konijn uitgedroogd is of lang niet plast wordt de kans op problemen groter.
Hier ziet u de troebele urine van het konijn; vol met blaasgruis.Hoe herken ik blaasgruis, wat zijn de klachten?
Klachten van blaasgruis zijn vaak gerelateerd aan een ontsteking van de blaas en het ongemak dat het veroorzaakt. Onder andere moeilijk plassen, vaak of kleine beetjes plassen, op vreemde plekken plassen of helemaal niet meer kunnen plassen kunnen tekenen zijn van blaasgruis. Ook kan de urine troebeler en dikker zijn dan u van uw konijn gewend bent of rood verkleuren wanneer er bloed bij zit. Verder kunt u tekenen zien van ongemak zoals buikpijnlijkheid, knarsetanden tijdens het plassen, slecht eten en stilletjes zijn.
Diagnose van blaasgruis
De diagnose van blaasgruis wordt gesteld op basis van de klachten die we met u bespreken, in combinatie met een lichamelijk onderzoek en verder onderzoek zoals urine-onderzoek en röntgenfoto’s of echo. Wanneer we in de buik voelen kan het zijn dat de blaas erg dik en stevig aanvoelt (als een zakje met zand) of kun je soms steentjes voelen. De blaas is vaak erg gevoelig. Soms kan er roodheid en ontsteking van de huid rond de penis of vulva worden gezien door irritatie van de zanderige urine. Dit soort bevindingen geven vaak al het vermoeden van een blaasprobleem. Door urine te bekijken kunnen we een idee krijgen van de hoeveelheid gruis of zand en kunnen we zien of er bloed en ontstekingscellen in de urine aanwezig zijn. Vooral ook wanneer de urine rood verkleurd is, is het fijn te weten of dit daadwerkelijk bloed is of gewoon kleurstoffen.
Met röntgenfoto’s of echo kunnen we niet alleen een idee krijgen van de hoeveelheid gruis in de blaas, maar kunnen we ook zien of er mogelijk elders steentjes te zien zijn in de urinewegen, bijvoorbeeld in de nieren of de plasbuis. Ook kun je met beeldvorming andere problemen uitsluiten, zoals problemen ter hoogte van de baarmoeder of bijvoorbeeld een blaastumor.
Behandeling
De behandeling van een konijn met blaasgruis hangt af van de specifieke klachten en de bevindingen bij het onderzoek. Onder andere spoelen van de blaas, algemene ondersteuning met medicatie en controle-foto’s behoren tot de behandelingsmogelijkheden. Bij verstopping moet operatief worden ingegrepen.
Daarnaast moet de voeding worden aangepast om de aanvoer van calcium via het dieet te beperken. Biks moet beperkt worden en vitamine- en mineralensupplementen moeten zoveel mogelijk worden vermeden. Knaagstenen zijn uit den boze! Er moet worden opgepast met het voeren van afalfa(hooi), klaver(hooi), paardenbloem, wortelloof, broccoli, rabarber en boerenkool.
Heeft uw konijn moeite met plassen, doet het plots veel kleine plasjes of ziet de urine er afwijkend uit?
Neem dan contact met ons op!