Men spreekt van cryptorchidie wanneer één of beide testikels tijdens de indaling onderweg richting het scrotum blijft steken. Men spreekt hierbij ook wel van “binnenballen”. Het is één van de meest voorkomende aangeboren afwijkingen, die bij 0.8 – 10% van de dieren voorkomt. Het wordt dan ook vrij regelmatig gezien in de praktijk.
Bij de kat is de indaling rond of vlak na de geboorte voltooid. Bij de hond vindt de passage door het lieskanaal tot 5 dagen na de geboorte plaats en horen ze 35 – 40 dagen na de geboorte op de correcte plek te liggen. In principe is het altijd afwijkend als de afdaling verlaat optreedt. Bij jonge dieren moet nog wel rekening gehouden worden met de mogelijkheid van terugtrekking van de testikel, waarbij hij afwisselend tussen het scrotum en het lieskanaal komt te liggen.
Cryptorchidie komt vaker voor bij de dwergrassen, deze hebben 2,7x meer kans op een binnenbal. Behalve bij de Chihuahua, miniatuur Schnauzer en Yorkshire Terriër heeft echter ook de Siberische Husky een grotere kans op cryptorchidie.
Doordat de niet ingedaalde testikel blootgesteld wordt aan hogere temperaturen, zal het testikelweefsel achteruitgaan. Indien de andere testikel nog in het scrotum zit, wordt de functie van deze testikel ook beïnvloed door de veranderingen in de cryptorche testikel.
Een normale testikel (links) versus een cryptorche testikel (rechts)Bij de testikel op de afwijkende plek is er een 13 – 17x zo grote kans op het ontwikkelen van een tumor in de betreffende testikel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een Sertolicel-tumor of een seminoma.
Wanneer de testikel vergroot, wordt ook de kans op een draaiing van de testikel groter, de zogenaamde testikeltorsie. Dit geeft dan vaak vage klachten, pijnlijkheden en het wordt nog wel eens laat gediagnosticeerd. Uiteindelijk kan het zelfs leiden tot een shocktoestand.
Doordat de cryptorche testikel in de buik ligt, is het veel lastiger te diagnosticeren dat hij tumoreus is, omdat hij uit het zicht is. Vanwege al deze problemen wordt geadviseerd om de niet ingedaalde testikels chirurgisch te laten verwijderen.
Lokaliseren van de cryptorche testikel
Als eerste zal er bepaald moeten worden waar de cryptorche testikel zich bevindt. De ene keer is hij duidelijk te zien of te voelen in bijvoorbeeld de lies. De andere keer is dit niet het geval.
In dat geval kan er gezocht worden met een echo en in de meeste gevallen is het mogelijk om hem daarmee te localiseren. In principe zullen de meeste testikels ergens tussen de nier en het scrotum liggen. Heel soms zijn ze niet aangelegd.
Met behulp van een echografisch onderzoek is de binnenbal meestal te lokaliseren.De operatie, het verwijderen van de binnenbal
De wijze van opereren hangt sterk af van de lokalisatie van de cryptorche testikel. Indien de testikel in de lies ligt, kan deze meestal door een snede in de huid gevonden worden. Soms liggen ze ingebed in het vet, wat de zoektocht bemoeilijkt.
Wanneer de testikel zich in de buik bevindt, is er een buikoperatie nodig. Dit kan bij de hond door tijdens de operatie de penis opzij te leggen en onder de penis de buik te openen. Of, indien de testikel meer naar voren ligt, de snede voor de penis te maken.
Een tweede mogelijkheid bij een testikel in de buik is via laparoscopische assistentie deze te verwijderen. Dit is voor de hond een prettigere manier. Bij de kat is de buik veel meer toegankelijk en heeft de laparoscopische benadering geen voordeel.
Via de scoop is, in dit geval, de testikel in de buik goed zichtbaar.Tenslotte
De aandoening is erfelijk en blijkt autosomaal recessief te zijn, waarbij zowel mannelijke als vrouwelijke dieren drager zijn. Het wordt dan ook afgeraden om met cryptorche honden en katten te fokken en betekent ook dat de ouders van cryptorche dieren het gen bij zich dragen.