Plaveicelcarcinoom is een kwaadaardige tumor die met regelmaat gezien wordt. Het is een vorm van huidkanker die vaak gezien wordt op de oren en de neusrug. Plaveiselcelcarcinoom wordt 13x vaker gezien bij witte katten en wordt in 45% van de gevallen op meerdere plekken gezien.
Het plaveicelcarcinoom kan ontstaan door veelvuldig verbranden van de huid door de zon.
Hierdoor zien we de tumor met name ontstaan op plaatsen waar de zon goed kan doordringen tot op de huid. Met name de dunbehaarde en witte huiddelen zijn heel gevoelig. Het gaat dan vooral om de witte oorranden en de witte neusrug van katten. Natuurlijk kan het overal voorkomen, alleen zien we dit minder vaak. Ultraviolet (UV) licht kan keratinocyten veranderen in kwaadaardige cellen. Het hele verloop kan plaatsvinden in maanden tot jaren.
Kenmerken van plaveicelcarcinoom
Het probleem begint vaak met kleine korstjes en beschadigingen van de huid op de neus en de neusrug. Op andere plaatsen op de huid zien we vaker woekeringen.
Op de oren en de neus zien we vaak plekjes die in de winter weer herstellen, waardoor het probleem lang onopgemerkt kan blijven. Elk jaar worden de ontstekingen erger. Wanneer je allerlei korstjes en plekjes op de oorranden of neus ziet die niet reageren op de behandelingen, dan wordt het van belang om biopten te gaan nemen.
Als het proces lang genoeg kan doorgaan, dan kunnen er hele stukken van de oren of de neus weggevreten worden. Bij de neus kunnen ook ineens bloedingen gezien worden.
De diagnostiek
Wanneer het verhaal en het uiterlijk passend zijn, kunnen er cytologische biopten worden genomen. Mocht dit geen sluitende conclusie opleveren dan kan er nog een weefselbiopt genomen worden. Hiermee moet dan onderscheid gemaakt worden met onder andere immuunziekten en andere tumoren.
Behandeling van het plaveicelcarcinoom
Het plaveicelcarcinoom groeit op de neus en de oren vrij langzaam en zaait niet snel uit. Wel groeit het sterk infiltratief.
De beste optie van behandeling bij de oorranden is de amputatie van de oorschelp in vroeg stadium. Bij de neus is ook chirurgie de eerste behandeling, eventueel aangevuld met bestraling.
Bij hele kleine plekjes elders op de huid kan cryochirurgie effectief zijn.
Wanneer er snel genoeg en radicaal genoeg wordt ingegrepen is de prognose meestal gunstig. Mocht er al sprake zijn van uitzaaiingen naar de lymfeknopen of de longen dan wordt de prognose een stuk slechter. Zo ook als de tumor heel lang heeft kunnen doorgroeien, waardoor het niet meer mogelijk is om voldoende weg te halen zodat er niks meer achterblijft.
Ook verdere invloed van zonlicht of de voortgang van al veranderde cellen kan zorgen voor complicaties.
Preventie:
Het is verstandig om de hoeveelheid zonlicht voor de witte delen te beperken. Het insmeren van de dunne huiddelen met watervaste zonnebrand die geschikt is voor dieren kan ook goed helpen.
Veel humane zonnebrandproducten bevatten giftige stoffen voor onze huisdieren. Vooral veel zonnefilters zijn giftig. Het risico wordt vergroot, doordat katten zich graag schoonlikken en zo de stoffen kunnen opnemen.
Onveilige filters en stoffen voor onze huisdieren:
- Cinnamaat
- PABA (p-aminobenzoëzuur)
- Salicylaat (voornamlijk voor katten, o.a. homosalate en ethylhexyl salicylate)
- Zinkoxide (voornamelijk voor honden)
- Oxybenzone
- Octinoxate
Onderstaande stoffen, die vaak voorkomen in humane zonnebrandproducten, geven meer kans op huidirritaties.
- Veel parfum in hoge dosering of bepaalde geurstoffen, zoals lavendel of citronellol.
- Alcohol (behalve met toevoeging cetyl, stearyl, cetearyl en lanolin)
- Propyleenglycol
Titanium dioxide staat bekend als 1 van de veiligste filters voor honden en katten. Voor de meest veilige werking moet zonnebrand iedere twee uur opnieuw aangebracht worden.
NB:
Het tatoeëren van de witte delen is niet effectief omdat de inkt te diep geplaatst wordt om de cellen te beschermen.