Gebitsproblemen
Cavia’s hebben 20 tanden en kiezen. 2 snijtanden boven, 2 snijtanden onder, geen hoektanden, 8 kiezen in de onderkaak en 8 kiezen in de bovenkaak. Zowel de snijtanden als de kiezen hebben open wortels, waardoor deze het gehele leven lang doorgroeien. De snijtanden zijn gelig van kleur en kunnen vrij lang lijken. Het is dan ook belangrijk dat de stand van de tanden en kiezen goed is en deze op de juiste manier afslijten. Bij een verkeerde stand, of door een verkeerd dieet, kunnen de kiezen in een afwijkende richting doorgroeien. Cavia’s hebben een relatief grote tong en een kleine mondholte. Met deze tong kunnen ze gemakkelijk voerdelen naar de kiezen en naar de keel verplaatsen.
Als de elementen niet goed op elkaar passen, slijten de tanden en kiezen niet goed af. Dit gebeurt voornamelijk door aangeboren problemen of een erfelijke aanleg, maar kan ook door trauma, verkeerde voeding, of een infectie veroorzaakt worden.
Symptomen
Dieren kunnen slechter gaan eten, ondanks dat ze wel honger lijken te hebben en ze kunnen vermageren. Soms kan er overmatig speekselen worden gezien met eventueel ontsteking van de huid onder de kin of aan de voorpoten. De ontlasting kan ook zachter worden, of duidelijk verminderen.
Diagnostiek
Bij knaagdieren hoort een bekinspectie bij het algemeen onderzoek. Hierbij kan opvallen dat de onderkiezen in de richting van de tong groeien, of in ernstige gevallen zelfs een brug vormen over de tong. Er kunnen beschadigingen zichtbaar zijn aan het slijmvlies van de tong of van de wangen, dit laatste kan optreden wanneer de bovenkiezen richting de wang groeien.
Helaas is een gebitsprobleem niet altijd goed zichtbaar bij het wakkere dier, doordat cavia’s een smalle mondopening hebben en zich kunnen verzetten bij het kijken. Het beste is dan ook om het diertje onder gasnarcose te brengen, zodat er goed in de bek gekeken kan worden.
Behandeling
Zodra het dier onder sedatie is, kunnen ook direct haakjes weggefreesd worden, met een speciale frees. Doordat het dier stilligt tijdens de sedatie kan er voor gezorgd worden dat het slijmvlies van de tong en de wang niet geraakt wordt tijdens de behandeling. Tevens is het van belang om tijdig pijnstilling en medicatie voor stimulatie van het maag-darmstelsel te geven, aangezien pijnlijkheid van de bek zorgt voor verminderd eten, maar ook voor verminderde motiliteit van het darmstelsel. Net als bij konijnen is een continue beweeglijkheid van het darmstelsel van cavia’s van essentieel belang voor hun vertering en welbevinden.
Het verkeerd groeien van snijtanden komt bij de cavia minder vaak voor dan bij het konijn. Het afslijpen van de snijtanden, zoals we dat bij het konijn doen bij olifantstanden, heeft bij de cavia meer voeten in aarde. Cavia’s zijn erg afhankelijk van hun snijtanden voor het pakken van voedsel en afbijten van voedsel en kunnen slecht uit de voeten als deze tandjes te kort zijn.
Zodra het dier goed wakker is, moet er zo snel mogelijk weer voeding toegediend worden. Als de cavia zelf wil eten is dat goed, maar vaak is er vloeibare voeding nodig om benodigde nutriënten binnen te krijgen. Meestal is het ook nodig nog een paar dagen pijnstilling te geven om het slijmvlies goed te laten genezen.
Prognose
Helaas komen gebitsproblemen bij cavia’s vrij vaak voor. Als het zo ver gevorderd is dat er een brug over de tong is ontstaan, wordt de prognose voor de lange termijn slechter. Vaak ontstaan er snel weer haakjes en is er weer een gebitsbehandeling nodig. Ook kan het zijn dat de dieren al zover in conditie achteruit zijn gegaan, dat ze ondanks het verwijderen van de haakjes niet meer opknappen.
Aangezien cavia’s vluchtdieren zijn, en ze een gemakkelijke prooi vormen als ze zwakte tonen, zullen ze niet snel laten zien dat het niet goed met ze gaat. Het is dan ook belangrijk de eetlust, ontlasting en het gedrag van uw cavia goed in de gaten te houden, en bij twijfel tijdig aan de bel te trekken voor een controle.