Cavia
De cavia, oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, werd vroeger gegeten en ze werden gebruikt voor religieuze ceremonies bij de Inca’s. Ongeveer 400 jaar geleden zijn ze naar Europa gehaald en ze worden sindsdien gelukkig vooral als huisdier gehouden.
Een cavia wordt gemiddeld 4 tot 6 jaar. Wanneer ze veel worden aangehaald op jonge leeftijd worden het hele gezellige huisdiertjes. Ze leren snel wanneer er leuke dingen gaan gebeuren en reageren dan ook met heftige vocalisatie. Cavia’s zijn groepsdieren, het is dan ook aan te raden om ze samen te houden. Stress of te grote aantallen op te kleine oppervlakken kunnen echter leiden tot agressie. Ook gaat het houden van meerdere mannelijke dieren vaak niet goed. Cavia’s zijn dieren die bij ziek worden snel behandeld moeten worden, om te voorkomen dat de ziekte verergerd en het dier overlijdt. Bij cavia’s gebeurt dit laatste relatief snel.
* Een vrouwelijk dier is geslachtsrijp wanneer ze succesvol bevrucht kan worden. Dit betekent niet dat dit het meest ideale tijdstip is voor het dier om drachtig te worden.
**Met fokrijp wordt de leeftijd aangegeven waarop de dieren voldoende ontwikkeld zijn om jongen te krijgen.
NB: Bij alles in deze tabel gaat het om gemiddelden (verschillen kunnen bijvoorbeeld optreden door verschillen in ras).
Castratie van de mannelijke cavia (beer) is aan te raden wanneer u ongewenste nakomelingen wilt voorkomen bij gemengde huisvesting. Ook bij agressie tussen beertjes kan castratie helpen. Hierbij zullen beren die al vechten niet ineens vrienden worden, maar het kan wel voor meer rust zorgen.
Bij castratie worden onder narcose de testikels verwijderd. Dit is bij ons al vanaf 4 weken leeftijd mogelijk, mits de testes zijn ingedaald. Wanneer het jong gedaan wordt is de kans groter dat nestgenoten bij elkaar kunnen blijven.
Sterilisatie van de vrouwelijke cavia (zeug) is een operatie die voornamelijk wordt uitgevoerd wanneer er sprake is van een probleem aan baarmoeder of eierstokken, zoals cystes of tumoren. De operatie is niet eenvoudig en gaat daardoor gepaard met meer risico’s in vergelijking met bijvoorbeeld het konijn. Hierdoor wordt dit meestal niet preventief wordt toegepast. Afhankelijk van het probleem worden alleen de eierstokken of ook de baarmoeder verwijderd.
Het hok van een cavia moet voldoende ruimte en uitdaging geven. Kooien met een draadbodem of roostervloer geven vaak verwondingen aan de pootjes en voetzooltjes en zijn dus niet ideaal.
Cavia’s kunnen het beste samen gehuisvest worden. Meerdere combinaties zijn mogelijk. Een gecastreerd mannetje en een vrouwtje, meerdere vrouwtjes. Of een gecastreerd mannetje met meerdere vrouwtjes. Wanneer dieren van jongs af aan samen zitten, gaat dit vaak beter dan wanneer ze op latere leeftijd gekoppeld worden.
Cavia’s zijn geen schone dieren. Ze produceren veel ontlasting en urine en deponeren dat overal, zoals in voer- en drinkbakjes. Daarom wordt voor het water het best een drinkflesje in plaats van een bakje gebruikt.De bodembedekking moet regelmatig verschoond worden om te zorgen dat er niet te veel ammoniakdampen (door urine) vrijkomen. Er moet ventilatie aanwezig zijn zonder tocht. Tevens moet erop gelet worden dat de bodembedekking niet te veel stof bevat, zaagsel wordt liever vermeden.
Cavia’s kunnen het beste gehouden worden bij temperaturen tussen de 18 – 26 graden Celcius. Veel direct zonlicht en hoge temperaturen worden minder goed verdragen; ze zijn gevoelig voor oververhitting.
Cavia’s kunnen vrij eigenwijs zijn, zo ook bij de voeding. Bij een gemengd voer hebben ze de neiging om te selecteren, wat kan leiden tot tekorten in bepaalde voedingsstoffen. Daarom is het verstandiger om een cavia een compleet pelletvoer te geven, in plaats van een gemengd voer. Daarnaast hebben ze, net als de mens, in hun voeding een toevoeging van vitamine C nodig. Ze missen namelijk het enzym L-gulonolactone oxidase, waardoor ze geen vitamine C uit glucose kunnen maken, wat de meeste andere zoogdieren wel kunnen. De behoefte varieert van 10 mg/kg per dag bij een volwassen cavia tot 30 mg/kg per dag tijdens dracht. Omdat vitamine C een wateroplosbaar vitamine is, wordt een overschot uitgeplast. Je mag dus wat betreft de toevoeging wat hoger dan de behoefte geven. Vitamine C in het gewone voer blijft slechts een beperkte tijd goed. Indien het in het drinkwater gedaan wordt (1 gram/Liter), moet dit elke dag ververst worden, wegens inactivatie door licht.Cavia’s hebben een goede kwaliteit hooi nodig, dit mag onbeperkt gegeven worden. Geef krachtvoer beperkt (het liefst pellets), verse groente kan als traktatie gegeven worden. Verse groenten moeten gewassen en gedroogd worden en na een aantal uren uit de kooi gehaald worden indien het niet opgegeten is. Elke voerverandering moet geleidelijk gaan, te snelle veranderingen kunnen leiden tot maagdarmklachten.
- Een zieke cavia kan al snel een hart- of ademstilstand krijgen door stress.
- De tanden en kiezen van de cavia groeien het hele leven door. Indien er iets mis gaat met het afslijten kunnen er ernstige problemen ontstaan.
- Net als het konijn eet de cavia een deel van de ontlasting op. De voedingsstoffen hieruit hebben ze echt nodig. Wanneer ze dit niet doen zullen ze al vrij snel ziekteverschijnselen gaan vertonen.
- De urine van de cavia is vrij dik en kan in kleur variëren; namelijk van wit tot geel.
- Cavia’s hebben 1 paar tepels in de liesstreek.
- Cavia’s hebben 4 tenen aan de voorpoot en 3 aan de achterpoot.
- De vruchtbare periode kan meerdere keren per jaar optreden en is onafhankelijk van het seizoen.
- De speenleeftijd van de jongen ligt op 21 dagen, of bij 180 gram lichaamsgewicht.
- Na een bevalling kunnen cavia’s al binnen 2-10 uur weer vruchtbaar zijn.
- Cavia’s zijn nestvlieders. Ze hebben bij de geboorte al haren en de oogjes zijn open. Normaal gesproken drinken ze nog wel zo’n 3 weken bij de moeder.
- Moedercavia’s zijn meestal niet echt zorgzaam. Ze laten de jongen vaak drinken, maar zoeken ze weinig op. Stimulatie door de moeder is nodig voor de jongen om te kunnen urineren en te defeceren. Pas na 2 weken kan dit spontaan gaan optreden.
- Wanneer de jonkies gevoerd moeten worden (omdat er geen moeder meer is) moet dit elke 2 uur gebeuren tijdens de eerste 5 dagen, daarna elke 4 uur.
- Bij de cavia zien we regelmatig bevallingsproblemen. Bij het fokken van cavia’s, is het aan te raden dat het moederdier jonger is dan 7-8 maanden bij de eerste dracht. Bij een bevalling op jonge leeftijd zullen er hormonale veranderingen plaatsvinden die er voor zorgen dat de bekkenholte van het moederdier wijder wordt en ook blijft. Op latere leeftijd gaat dit niet meer, daarom is niet verstandig om na 7-8 maanden leeftijd een cavia voor het eerst te laten dekken. Rondom de 1 jaar leeftijd ligt de grens voor de eerste dracht. De kans op problemen bij de bevalling is daarna groot.