Iedereen kent de verhalen dat een hondentong schoon is. Ze likken hun eigen wonden schoon en zouden ook een positieve bijdrage kunnen leveren aan het herstel van wonden bij de mens. Er zijn dan ook mensen die hun wondjes schoon laten likken door hun hond.
Nu is het natuurlijk de vraag: waar komt deze gedachte vandaan en klopt dit eigenlijk wel?
Bij mensen is aangetoond dat er in het speeksel diverse afweersystemen zitten die effectief zijn tegen micro-organismen. Zowel door toxinen te binden, als door het voorkomen van hechten van bacteriën aan weefsel en zelfs het doden van bacteriën. Ook zijn er wondgenezende speekselcomponenten bij de mens aangetroffen (wat mogelijk tot de ontwikkeling kan leiden van nieuwe geneesmiddelen). Bij de hond zijn er in het speeksel ook bacteriedodende stoffen aangetroffen, bijvoorbeeld tegen Escherichia coli en Streptococcus canis. Die stoffen zouden een rol spelen in het voorkomen van ziekten bij pups die drinken bij de teef. Het speeksel bleek echter geen bacteriedodend effect te hebben als het ging om bacteriën die wondinfecties veroorzaken, zoals bijvoorbeeld Coagulase-positieve Stafylokokken en Pseudomonas aeruginosa. Het likken van een hondenwond door de hond kan wel een stimulerend effect hebben op de doorbloeding van de wond, wat positief kan zijn voor de genezing. Echter bij excessief likken kan er een zogenaamde likplek (likgranuloom) ontstaan of kan de wond vergroot worden of verder geïnfecteerd raken.
De gedachte dat het zelf laten schoonlikken van de eigen wonden bij de hond gunstig is, lijkt uiteindelijk minder aannemelijk. Het enige nut zou de mechanische stimulatie zijn en het verwijderen van wondvocht en dergelijke. Wat betreft de bacteriedodende werking, dit heeft geen effect op wondbacteriën. Veelvuldig wordt ook gezien dat door likken de wond verder beschadigd wordt, wat zorgt voor vertraagde genezing. Qua curatief effect tegen de bacteriën blijkt het dus zinloos.
Als het gaat om de effecten bij de wonden van de mens wordt het nog anders. De bacteriën waar het speeksel van de hond tegen werkt zijn van geen belang bij de mens. Daarnaast likt de hond ook veel minder hygiënische plekken en objecten. Hierdoor kunnen er in het speeksel ook veel kwaadaardige bacteriën worden gevonden. Zelfs de zeer gevaarlijke bacterie Capnocytophaga canimorsus en Capnocytophaga cynodegmi, die gangreen en afsterven van weefsel veroorzaken, kunnen in het speeksel worden aangetroffen. In een Nederlands onderzoek was dit laatste bij 19% van de honden het geval. In de literatuur zijn ook meerdere meldingen terug te vinden waarbij mensen ernstige infecties oplopen door het laten likken van wonden door hun hond.
Dit wil niet zeggen dat we nu erg angstig moeten worden voor onze hond. Wel is normale hygiëne van belang en het laten likken van wonden door honden is sterk af te raden. Zowel bij de hond als bij de mens. Dit geldt nog meer voor mensen die gevoeliger zijn voor infecties; zoals kinderen, ouderen, zwangeren en immuungecompromitteerde mensen.