De hartworm, ofwel Dirofilaria immitis, komt met name voor in (sub)tropische gebieden, bijvoorbeeld in Zuid Europa (Portugal, Spanje, Frankrijk tot aan Normandië, Zwitserland, Italië en Griekenland) en kan hartwormziekte veroorzaken.
Deze ziekte wordt aangetroffen bij honden, katten, fretten, mensen, vossen, wolven enz.
In Nederland zien we het bij dieren die in het buitenland geweest zijn. Echter het verspreidingsgebied van deze parasiet is naar het noorden toe aan het opkruipen. Dit wordt veroorzaakt door de steeds mildere seizoenen en de import van een Aziatische mug die zijn leefgebied aan het vergroten is. Het is waarschijnlijk dat de parasiet in de toekomst ook in Nederland zal voorkomen.
De parasiet wordt overgedragen via muskieten en bepaalde muggen.
Wanneer de stadia die door de mug worden overgebracht in het lichaam zitten duurt het nog 6-7 maanden voordat er volwassen wormen in het lichaam voorkomen. Met de standaard bloedtesten test je dus eigenlijk een infectie die al minstens 6-7 maanden geleden is opgelopen.
Bij de hond kan de worm problemen geven doordat er verstoppingen kunnen plaatsvinden in de longvaten, maar ook in nieren, lever en hart.
Longen en een opengesneden hart met daarin de hartwormen. (Bron: Pfizer)
Een opengesneden hart met daarin de hartwormen. (Bron: Novartis)
Er kunnen verschillende symptomen gezien worden, oa: hoesten, gewichtsverlies, geelzucht, bruine urine.
Bij de kat kunnen zeer heftige benauwdheidsverschijnselen optreden. Dit wordt veroorzaakt door een sterk allergische reactie. Bij de kat zie je wat betreft symptomen met name astma-achtige verschijnselen, hoesten, braken en gewichtsverlies.
Bij beiden kan acute sterfte optreden. Bij de hond zie je vaak problemen op het moment dat er meerdere wormen aanwezig zijn, terwijl bij de kat 1 worm al dodelijk kan zijn.
De behandeling van deze aandoening is niet zonder risico, bij de kat zelfs vaak dodelijk. Dit komt doordat wanneer de volwassen wormen gedood worden deze overal tot verstoppingen gaan leiden (bij de hond), bij de kat volgt er zeer vaak een allergische reactie op de stoffen die vrijkomen bij het doodgaan van de worm. De kat stikt dan door de vochtproductie in de longen.
Het belangrijkste is de preventie. Dit is bij de hond sterk aan te raden en bij de kat essentieel (bij het voorkomen van 1 worm heb je eigenlijk al verloren bij de kat).
Tegenwoordig zijn er een paar goed beschermende middelen beschikbaar.
Indien een dier regelmatig mee gaat naar het buitenland, is het verstandig om maandelijks te behandelen. Indien het dier 1x meegaat dan kan er het beste behandeld worden bij aankomst, elke 30 dagen tot het terugkomen in Nederland en dan nog een keer wanneer je weer in Nederland bent., bv tussen de 3-21 dgn na terugkomst.
Door deze relatief eenvoudige manier van behandelen kunnen veel problemen voorkomen worden.