Lelievergiftiging bij de kat
Wanneer we het hebben over een lelievergiftiging bij de kat dan spreken we over een vergiftiging door planten van de Leliefamilie ofwel de Liliaceae. Hiertoe behoren de leliesoorten ofwel Lilium-species (of Engels: Lily species).
De lelie is een populaire kamer- en boeketplant. Er zijn zeer veel variëteiten, die het hele jaar door verkrijgbaar zijn. De plant wordt het meest gebruikt rond Pasen en kerst in bloemstukken en als snijbloemen. De lelie is een bolgewas met een 20-30 cm lange stengel. De bloemen zijn rechtopstaand met rechtop – afstaande lange bloemdekbladen van 4 tot 8 cm groot.
In de natuur bloeien lelies in juni en juli.
De lelie is giftig voor de kat
Het is nog onbekend welke stof in de lelie giftig is voor de kat. Aangenomen wordt dat alle delen van de plant (stengel, bladeren, bloemen, pollen) vergiftigingsverschijnselen kunnen geven. De bloemen blijken het meest toxisch te zijn. De symptomen treden hoogstwaarschijnlijk op wanneer de onbekende giftige stof uit de plant door de stofwisseling in het lichaam wordt verwerkt. Waarschijnlijk zit dit toxine in de wateroplosbare fractie van de lelie, waarbij de stofwisselingsproducten in het lichaam nierschade veroorzaken.
Inname van 1 tot 2 delen van de plant heeft bij katten al tot dodelijke afloop geleid (568mg/kg leliebladextract en 291mg/kg leliebloemextractie gaven klachten bij de kat).
Alleen katten lijken gevoelig te zijn voor de effecten op de nieren. Het is dan ook de enige diersoort waarbij daadwerkelijk nierfalen is gezien na inname. Bij honden lijken de klachten minder ernstig te zijn, en zijn alleen maagdarmklachten gemeld.
Symptomen van een lelievergiftiging bij de kat
De eerste symptomen zijn braken, kwijlen, anorexie (niet willen eten) en depressie 1 tot 3 uur na inname. Het braken en kwijlen kan 2 tot 6 uur aanhouden, de anorexie en depressie houden gedurende de hele ziekteduur aan.
Het is onbekend hoe het toxine precies werkt. Weefselonderzoek wijst uit dat het necrose (afsterving) van het epitheelweefsel van de niertubuli veroorzaakt. Samen met een ernstige uitdroging als gevolg van te veel urine productie, kan dit tot de dood leiden. Door de necrose raken de nieren verstopt en ontstaat een onvermogen tot urineproductie. De opstapeling van giftige stoffen die daardoor ontstaat kan convulsies/krampen geven. De meeste klachten die we zien zijn te wijten aan nierfalen.
Tijdsverloop
12 tot 30 uur na opname van een plantdeel kan een verhoogde urineproductie ontstaan met uitdroging tot gevolg. De uitdroging vindt ongeveer 18-30 uur na opname plaats. De verhoogde urineproductie kan omslaan in geen urineproductie meer (24 tot 48 uur na ingestie). Dit kan braken en slapte tot gevolg hebben, soms met convulsies. Wanneer de katten geen tot weinig urine meer produceren, is de prognose slecht.
Wat te doen wanneer uw kat lelie gegeten heeft of op een andere manier heeft binnen gekregen.
Er bestaat, zover bekend, geen antigif tegen lelievergiftiging. Binnen twee uur na opname kan nog geprobeerd worden de opname vanuit de darmen tegen te gaan. Wanneer de kat tot 18 uur na ingestie van de lelie wordt binnengebracht of bij klinische verschijnselen waarbij er nog urine wordt geproduceerd, kan vloeistoftherapie met infuus gestart worden.
Het is van belang om de nierfunctie en elektrolyten (celzouten) te monitoren om problemen met de nierfunctie tijdig op te merken. De controle van het bloed en de urine kan het beste elke 24 uur herhaald worden gedurende 3 dagen, om zo nierfunctiestoornissen tijdig op te merken. Verhoogde waardes zijn meestal pas 18 uur na opname van delen van de lelie zichtbaar.