Het gaat zowel bij de hond als de kat om de Otodectes cynotis, ze zijn grijs-wit en leven op de huid in en rond de gehoorgang. De cyclus van de oormijt duurt 3 weken en speelt zich geheel op de gastheer af. Ze leven van huidschilfers en van de huidvloeistof.
De mijten beschadigen dus de huid in de gehoorgang, wat irritatie geeft. Hierdoor zal de productie van oorsmeer gaan toenemen. Echter een grote hoeveelheid donker oorsmeer is zeker niet bewijzend voor oormijt, het wordt namelijk bij veel oorontstekingen gezien op basis van vele andere oorzaken.
Waarschijnlijk ontstaat er ook een soort overgevoeligheidsreactie voor de mijten wat leidt tot heftige jeuk.
Het is een zeer besmettelijke aandoening. Zowel voor honden en katten onderling, als voor hond naar kat en vice versa.
De symptomen varieren van symptoomloos in het begin tot een zeer uitgebreide en ernstige oorontsteking aan het einde. Heel soms kan de huidontsteking zich uitbreiden over de kop en de nek.
De enige manier om de diagnose te stellen is een inspectie van een gehoorgang met een otoscoop. De mijten zijn zelden in de schelp al te zien, in dat geval is een loep wel aan te raden.
De behandeling kan bestaan uit zalven van de gehoorgangen en/of antiparasitaire pipetten in de nek.
De prognose is gunstig, mits de ontsteking niet dusdanig lang aanwezig is geweest dat de gehoorgang veranderd is. In dit laatste geval zal niet de mijt terugkeren maar is de kans groot dat de oorontsteking chronisch zal worden.