De plaskater
Een kat met een verstopte penis (=plasbuis) wordt door de dierenarts meestal een “plaskater” genoemd. Dit is echter niet helemaal correct omdat een verstopping van de plasbuis ook bij de poes mogelijk kan zijn. De kans hierop is echter minimaal in vergelijking met de kater. Daarom noemen we deze aandoening in de rest van de tekst een plaskater.
Oorzaak voor een verstopte penis (of plasbuis)
De oorzaken voor een verstopping kunnen gelegen zijn in de blaas, in de plasbuis of bij de penis zelf. Zo kan er sprake zijn van zwelling of een gezwel bij de penis of een verstopping in de plasbuis door bijvoorbeeld samengeklonterd gruis, een blaassteentje of een plug (dit wordt gevormd door eiwitten, cellen, etc) verstopping geven. Ook structuren in de blaas kunnen de uitmonding verstoppen, zoals steentjes, poliepen, gezwellen, etc.
Er ligt een blaassteen in de blaas.Indien de oorzaak voor de verstopping blaasgruis is, dan lopen katers die weinig bewegen en katers die te zwaar zijn een groter risico.
Klachten
Let op: een verstopte penis bij de kat is een medisch spoedgeval! Wanneer een kater echt niet meer kan plassen, zal de blaas steeds groter worden. Hierdoor worden de gifstoffen die door de nieren worden uitgescheiden niet meer uitgeplast, waarna deze in het bloed gaan ophopen. Het gevolg is een sloom en ziek dier. Daarnaast rekt de blaas uit, wat schade oplevert voor de blaaswand en de zenuwvoorziening van de blaas.
Afhankelijk van de snelheid van vulling en de natuurlijke rek van de blaas kan de verstopping in een aantal uur levensbedreigend worden. Hier zit wel variatie in, bij de ene kat zijn de problemen in 3 uur al heel ernstig en bij de andere duurt het 8 uur voordat het echt fout gaat.
Klachten die gezien kunnen worden zijn:
- Vaak naar de kattenbak gaan zonder dat er wat uitkomt of alleen maar wat kleine druppels urine
- Buikpijn, niet aangeraakt willen worden aan de buik
- Braken
- Bloed in de urine
- Veel likken aan de penis
- Liggen en niet van de plek komen
- Moeilijk of zwabberend lopen
- Klagelijk mauwen
Behandeling
Het eerste dat moet gebeuren bij de behandeling is zorgen dat de urine uit de blaas kan, zodat de kat zijn gifstoffen kwijt kan. Hierbij, of direct hierna proberen we de oorzaak vast te stellen. Dit om te voorkomen dat er lang behandeld wordt zonder een goede kans op genezing.
De kater wordt in slaap gebracht, waarna er geprobeerd wordt om de plasbuis in de penis vrij te krijgen. In de meeste gevallen gaat het om een ontstekingsplug of gruis en in deze gevallen zal er een urinekatheter ingebracht worden. Deze wordt vastgehecht en moet een aantal dagen blijven zitten. De katheter zorgt voor een continue mogelijkheid tot het afvoeren van de urine, waarbij tevens de blaaswand rust krijgt. Na een aantal dagen spoelen en behandelen met medicatie halen we de urinekatheter eruit en zal er gecontroleerd moeten worden of de klachten niet terugkomen.
Een ander voorbeeld van blaasstenen in de blaas van een kat.Prognose
De prognose van de behandeling bij een verstopping van de penis, zoals bij de plaskater, hangt sterk af van hoe snel er ingegrepen kan worden, de oorzaak van de verstopping en de wijze van behandelen. Er kan bijvoorbeeld gruis aanwezig zijn wat zeer goed te bestrijden is met een medisch dieet. Er bestaat echter ook blaasgruis dat niet goed met een dieet te behandelen is. Als blaasgruis langer onbehandeld aanwezig is, dan kan dit samenklonteren tot stenen. Deze zullen operatief verwijderd moeten worden want anders blijft er aanleiding tot ontstekingen van de blaas en mogelijk nieuwe verstoppingen. Ook de mate van zwelling in de plasbuis kan zorgen voor risico’s van recidief. Indien de oorzaak een tumor is dan wordt de prognose vaak slechter. Dit hangt echter ook af van de locatie van de tumor.
Er is spikkeling in de blaas te zien. Normaal hoort de blaas inhoud geheel zwart te zijn op de echo beelden.