Een naaldbiopt van een bult (DNAB), waarom doet de dierenarts dat?

Wat is een naaldbiopt ofwel een DNAB?

Een DNAB staat voor: “dunne naald aspiratie biopt”. Hierbij wordt er met een dunne naald geprobeerd cellen uit een bult te halen. Dit gebeurt door met steeds een schone naald in een bult te gaan en door het creëren van een vacuüm celletjes in de naald te zuigen.

Vervolgens worden de cellen worden vanuit de naald op een glaasje aangebracht en na het drogen via speciale kleuringen aangekleurd. Daarna kan een dierenarts, die er een speciale opleiding voor gehad heeft, de glaasjes onder de microscoop bekijken en beoordelen wat voor cellen erin zitten. Dit geeft een aanwijzing bij welk type bult dit kan horen en of dit kanker is of niet. Aanprikken kan gedaan worden bij uitwendige bulten, maar onder echobegeleiding ook bij inwendige bulten.

Waarom doen we een naaldbiopt?

Wanneer er een bult wordt aangetroffen, moet er besloten worden wat we ermee willen en gaan doen. Laten we de bult bijvoorbeeld zitten, of gaan we hem ruim of krap verwijderen, of moet er op een andere manier behandeld gaan worden, enz. Welke keuze er gemaakt wordt is afhankelijk van veel factoren:

• De wensen en de mogelijkheden van de eigenaar. 

Wil iemand weten wat er speelt of niet.
Wat zijn de financiële mogelijkheden? Zowel voor de diagnostische stap, als ook voor de mogelijke stappen erna.

• Hoe oud is het dier? In verband met eventuele stappen erna.
• Hoe ruim moet de bult verwijderd worden?
  Het doel van een naaldbiopt is om te bepalen of een bult verwijderd kan worden of niet en zo ja, hoe ruim dan?
  Bijvoorbeeld: bij een Histiocytoom kun je meestal gewoon afwachten, omdat deze bultjes vaak vanzelf weer verdwijnen. Als ze niet verdwijnen, kunnen ze krap verwijderd worden. Een Mastocytoom echter dient ruim verwijderd te worden. En in het geval van een Maligne Lymfoom heeft het meestal geen zin om hem te verwijderen, omdat het door het hele lichaam verspreid zit en de lymfeknopen erbij betrokken zijn.
• Is het nodig van tevoren onderzoek te doen naar uitzaaiingen?
  Ook wil je bepalen of het aan te raden is om voor het verwijderen onderzoek te doen naar eventuele uitzaaiingen te doen, met bijvoorbeeld röntgenfoto’s of echografisch onderzoek.

Levert een naaldbiopt altijd een diagnose op?

Het antwoord is helaas nee. Dit kan heel frustrerend zijn voor een eigenaar, maar is niet heel vreemd. Dit wil niet zeggen dat het biopt niet goed genomen is, maar het hangt vooral af van de aard van de bult: Zo kunnen in het geval van een vetbult de cellen weggespoeld zijn bij de kleuring, waardoor je niets ziet. Of als een bult erg stevig is, bijvoorbeeld bij bindweefsel of een “versteende” talgbult, kan de opbrengst minimaal tot niets zijn. Vaak volgt hierbij als uitslag: “bindweefsel” (of mesenchymale cellen). In dat geval kan het gaan om ontstekingsweefsel (wat eenvoudig herstelt, maar lang kan duren), fibromen (goedaardig) of sarcomen (kwaadaardig). Er is dan goed overleg nodig met de eigenaar, om te beslissen wat de vervolgestappen gaan worden.
Het resultaat kan ook misleidend zijn wanneer een klein tumortje omgeven is door veel vet. In dat geval kan bij de bioptname net langs het daadwerkelijke tumortje gestoken worden en kan de uitslag onterecht alleen uit vet bestaan. Helaas is niet altijd te voorkomen, maar het is wel vervelend. Blijf bultjes dus altijd in de gaten houden.
Gelukkig zijn er ook allerlei bulten waarbij de uitslag heel nuttig en duidelijk is, bijvoorbeeld: histiocytoom, mastocytoom, maligne lymfoom, melanoom, wat zachtere talgbulten, enz.

Waarom doen we dan toch eerst een naaldbiopt en geen histologisch onderzoek?

Een histologisch onderzoek wil zeggen dat er een stuk uit een bult gesneden wordt. Dit stukje weefsel kan dan in formaldehyde (formaline) opgestuurd worden. Na volledige fixatie worden er machinaal hele kleine coupes, of schijfjes van gesneden. Deze worden aangekleurd, waarna een patholoog meestal een diagnose stellen. Het voordeel is dat je veel meer kans hebt op duidelijkheid na het onderzoek. Het grote nadeel is dat het veel meer invasief is; er moet echt een stuk uit de bult gesneden worden en er moet gehecht worden. Hiervoor is algehele narcose nodig. Tevens zijn de kosten veel hoger, terwijl de bult dan nog niet eens weg is.

Het naaldbiopt heeft dan als nadeel dat het niet in alle gevallen een (volledige) diagnose oplevert. Het is echter heel weinig invasief, er is geen narcose nodig en het is voordeliger. Met een naaldbiopt worden er aanwijzingen verkregen of er iets moet worden weggehaald moet worden en zo ja; hoe ruim.

Kortom een naaldbiopt is de meest logische eerste stap bij het opwerken van een bult, maar geeft niet altijd een uitslag of een kant-en-klare oplossing.