Af en toe komt het voor dat iemand belt omdat hun kat of hond een vleermuis gevangen heeft of omdat er een gewonde vleermuis in hun tuin ligt. Er bestaat een kans dat een vleermuis Rabiës (hondsdolheid) zou kunnen overdragen. De kans is niet groot, maar aangezien Rabiës ook een zeer gevaarlijke ziekte voor mensen is, wordt grote voorzichtigheid geadviseerd.
Opmerkingen:
De tandjes van een vleermuis zijn zeer klein en laten nauwelijks een bijtmerk achter
Er zijn volgens de LCI richtlijnen 3 vormen van humaan contact (blootstelling):
- Type I: Aanraken, voeren, likken op de intacte huid.
- Type II: Knabbelen aan de intacte huid met als gevolg kleine krassen of ontvellingen zonder bloeden.
- Type III: Eén of meer transdermale beten of krassen, lik op beschadigde huid, verontreiniging slijmvliesmembraan met speeksel.
De NVWA heeft adviezen opgesteld hoe om te gaan met een ontmoeting met een vleermuis.
Hierbij maken ze onderscheid in 3 scenario’s. Op deze adviezen is onderstaande stuk gestoeld.
1) Er is beslist geen mens-vleermuis contact geweest
(vleermuisonderzoek op rabiës is niet geïndiceerd)
- Is er een levende vleermuis in huis? Doe het raam open en het licht uit, zodat de vleermuis naar buiten kan vliegen.
- Vliegt de vleermuis niet weg? Dan kan men het dier pakken en buitenzetten. NB: De veiligste manier is door een bakje/doosje/bloempot over de vleesmuis te plaatsen. Daarna kan er een kartonnetje onder geschoven worden om dan vervolgens het geheel op te pakken en buiten te zetten. Het sterk aan te raden om hierbij ook stevige handschoenen te gebruiken.
- Kan de vleermuis niet meer vliegen of wil men de vleermuis niet zelf weghalen? Dan kan de dierenambulance gebeld worden of de lokale vleermuiswerkgroep (indien die er is).
- Ligt er een dode vleermuis? Dan kan deze afgevoerd worden volgens de procedure van de eigen gemeente/milieudienst. (Mocht u hem willen laten onderzoek dan kunt u hem ter onderzoek aanbieden bij het CVI.
Dit is wel voor eigen kosten.
- Het blijft wel belangrijk om geen contact te hebben met de vleermuis. In geval van twijfel dan geldt punt 2.
2) Er mogelijk of zeker mens-vleermuis contact geweest of er is sprake van onduidelijkheid/onzekerheid in het verhaal
(vleermuisonderzoek op rabiës is geïndiceerd)
- Het geval dient direct bij de NVWA gemeld te worden. Omdat telefoonnummers veranderen kunt u hiervoor het beste op de site van de NVWA kijken.
- De handen/contactplek dient goed schoongemaakt te worden. Hierna dient direct contact opgenomen te worden met de eigen huisarts.
- Schoonmaken: gedurende 5 minuten de wond goed uitwassen met water en zeep. Indien niet aanwezig dan een ander huishoudelijk reinigingsmiddel of desnoods alleen met water. Daarna de wond ontsmetten met alcohol (70%) of jodium.
3) Er is (mogelijk) contact geweest tussen de vleermuis en een (huis)dier
(vleermuisonderzoek op rabiës is niet geïndiceerd)
-
- Afhandelen zoals onder punt 1.
- Het huisdier dient binnen 48 uur tegen rabiës te worden gevaccineerd. Indien het dier niet binnen de immuniteitsduur zit van een eerder gegeven rabiësvaccinatie dan dient de rabiësvaccinatie tussen de 3 en de 5 dagen herhaald te worden. Indien het dier nog binnen de immuniteitsduur zit van een eerder gegeven rabiës vaccinatie dan is één vaccinatie voldoende en zou de boostervaccinatie niet nodig zijn.
- Tenslotte is het aan te raden om het dier voor een periode van 3-4 weken goed in de gaten te houden. Hij/zij hoeft niet in quarantaine.
Het doel hiervan is het opsporen van gedragsveranderingen in een vroeg stadium. De incubatietijd van Rabiës is gemiddeld 20 tot 60 dagen. De kans dat een huisdier besmet raakt na “contact” met een vleermuis is zeer klein. De kans dat het betreffende huisdier besmettelijk wordt voor zijn omgeving wordt als verwaarloosbaar klein gezien.
