Knoflook algemeen
Knoflook (Engels: Garlic, Allium sativum) behoort tot de lookfamilie. Het is een vast plant, met een bol onder de grond, die uit verschillende karakteristieke “teentjes” bestaat. Knoflook bloeit in een bol op een lange stengel met roodachtig-witte bloemdekbladen. De plant kan een hoogte bereiken tot 150 cm en bloeit van juli tot augustus.
De gehele plant bevat allicine en alliine. Dit zijn allyl-propyldisulfides, die de kenmerkende knoflookgeur veroorzaken.
Knoflookvergiftiging, algemeen
Mensen kunnen goed tegen knoflook, maar helaas bij honden en katten kan het vergiftigingsverschijnselen opwekken.
De giftige dosis is erg afhankelijk van de soort Allium, de groeiomstandigheden, de bereidingswijze (rauw, gedroogd of gekookt) en de diersoort die het heeft ingenomen.
Het is nog onbekend welke soort knoflook het meest toxisch is. Zowel vers als gedroogd plantmateriaal, puur of verwerkt in gerechten of voedingsproducten blijkt bij dieren vergiftigingsverschijnselen te kunnen geven.
De hoeveelheid waarin inname van knoflook giftig wordt, is onduidelijk. Sommige bronnen geven aan dat een inname van Allium-soorten van meer dan 0,5% van het lichaamsgewicht symptomen kan veroorzaken. Bij honden en katten zou uit veiligheidsoverwegingen bij elke inname moeten worden gestart met behandeling.
Knoflookvergiftiging, verschijnselen
Vergiftiging kan door acute en door chronische blootstelling ontstaan. De symptomen kunnen al binnen 24 uur na ingestie optreden, maar zijn meestal pas zichtbaar na enkele dagen.
De disulfides allicine en alliine brengen oxidatieve schade toe aan hemoglobine in de rode bloedcellen, waardoor deze worden afgebroken en afgevoerd. Dit veroorzaakt vervolgens bloedarmoede.
De meeste symptomen zijn het gevolg van de afbraak van de rode bloedcellen, maar zijn onder andere: uiengeur op de adem, braken, buikpijn, diarree, verminderde eetlust, bleke of gele slijmvliezen, versnelde hartslag, versnelde ademhaling, sufheid, slapte en zelfs stuiptrekkingen. Verder kan er roodverkleuring van de urine optreden.
Knoflookvergiftiging, diagnostiek
Bij vergiftiging door Allium sp., zoals onder andere knoflook, kunnen er met microscopisch onderzoek van het bloed verschillende afwijkingen gezien worden. Deze wijzen op bloedarmoede en veranderingen in hemoglobine door afbraak van rode bloedcellen. Deze verschijnselen zijn niet specifiek voor knoflookvergiftiging, maar kunnen bijvoorbeeld ook gezien worden bij andere ziektebeelden zoals ui-vergiftiging.
In de urine kan ook bloed of hemoglobine aangetroffen worden.
Knoflookvergiftiging, behandeling
Er is geen specifiek antidotum bekend tegen knoflookvergiftiging.
Binnen 1 uur na inname kan absorptievermindering worden toegepast, zoals laten braken of de maag spoelen. Dit moet gevolgd worden door het ingeven van geactiveerde kool om restant stoffen te binden. De verdere behandeling is symptomatisch en bedoeld om het cardiovasculair systeem te ondersteunen, oxidatieve effecten te reduceren en nierschade door afbraak van hemoglobine te voorkomen. De vochtbalans moet op peil gehouden worden en de bloedparameters moeten gecontroleerd worden.
In ernstige gevallen kan bloedtransfusie en zuurstoftoediening nodig zijn.
